Bệnh nhân u mô đệm dạ dày -ruột vùng tiểu khung kích thước lớn được điều trị tại Trung tâm Y học hạt nhân và Ung bướu, Bệnh viện Bạch Mai

PGS.TS. Phạm Cẩm Phương, GS.TS. Mai Trọng Khoa, Sinh viên Dương Thị Thu Hà

Trung tâm Y học hạt nhân và Ung bướu, Bệnh viện Bạch Mai

GIST (Gastrointestinal Stromal Tumor) là u mô đệm đường tiêu hóa hay còn gọi là u mô đệm dạ dày-ruột, là một loại ung thư phần mềm (sarcoma). Khối u GIST có thể xuất hiện ở bất kì vị trí nào của ống tiêu hóa: dạ dày, tá tràng, ruột non, đại trực tràng, mạc treo…

Sau đây là một trường hợp lâm sàng bệnh nhân bị u mô đệm dạ dày-ruột đã được điều trị khỏi tại Trung tâm Y học hạt nhân và Ung bướu, Bệnh viện Bạch Mai.

1.Bệnh cảnh: Bệnh nhân L.T.A, nam, 42 tuổi, vào viện vì đau bụng vùng hạ vị

2.Bệnh sử: 7/2014 bệnh nhân xuất hiện triệu chứng đi ngoài khó khăn, tiểu tiện nhiều lần trong ngày, tức nhẹ vùng hạ vị. Bệnh nhân đi khám và đã được chẩn đoán có khối u kích thước lớn vùng tiểu khung, đã được phẫu thuật thăm dò sinh thiết u tại một bệnh viện ở Hà Nội, mô bệnh học: u mô đệm dạ dày-ruột, sau đó bệnh nhân được chuyển đến Trung tâm Y học hạt nhân và Ung bướu Bệnh viện Bạch Mai.

3.Tiền sử

-          Bản thân: chưa phát hiện gì.

-          Gia đình: chưa phát hiện gì.

4.Khám thực thể lúc vào viện

-          Bệnh nhân tỉnh, tiếp xúc tốt

-          Thể trạng: trung bình; Chiều cao: 169cm; Cân nặng: 50kg; BMI: 17,5kg/m²

-          Da, niêm mạc hồng.

-          Không phù, không xuất huyết dưới da.

-          Hạch ngoại vi không sờ thấy.

-          Tiêu hóa: bụng mềm, không chướng, không phản ứng thành bụng, khối u vùng hạ vị kích thước 15x10 cm, di động hạn chế

-          Hô hấp: rì rào phế nang rõ, không tiếng rale bất thường.

-          Thận-tiết niệu: chạm thận (-); bập bềnh thận (-).

-          Cơ quan khác: chưa phát hiện bất thường.

5.Xét nghiệm cận lâm sàng

Công thức máu: Hồng cầu: 3.78T/L; Hemoglobin: 112g/l; Huyết sắc tố: 38.5l/l. Bạch cầu: 9.9G/L. Tiểu cầu: 761G/L.

Sinh hóa máu:     Glucose: 5.5 mmol/l; Ure: 5.5mmol/l               ; Creatinin: 87µmol/l;          GOT: 22U/L;          GPT: 51U/L.

Chỉ điểm khối u: CEA: 1.6ng/ml; AFP: 2.27ng/ml.

Vi sinh: HIV (-); HBsAg (-).

Bệnh nhân được nội soi đại tràng: không phát hiện tổn thương bất thường trong lòng đại tràng

Nội soi thực quản-dạ dày: bình thường

Bệnh nhân được chụp PET/CT cho thấy: Vùng tiểu khung phía sau bàng quang có khối KT 12,26 x11,93 x 11,43 cm, hoại tử trung tâm, tăng hấp thu FDG không đồng nhất, max SUV= 9,89. Phần mềm vùng hạ vị tại vết mổ đường trắng giữa tăng hấp thu FDG nhẹ, max SUV= 2,86. Nhu mô gan phải hạ phân thùy VIII có nang kích thước 1,1cm, hạ phân thùy VII có nốt vôi hóa kích thước 0,73cm, trong nhu mô không thấy có tổ chức tăng hấp thu F-18 FDG

Hình 1. Hình ảnh PET/CT trước điều trị: khối u vùng tiểu khung kích thước lớn (vòng tròn vàng), bàng quang bị chèn ép (mũi tên trắng), vùng trung tâm khối u hoại tử (mũi tên xanh)

Bệnh nhân sau đó được hội chẩn và chỉ định phẫu thuật sau đó điều trị bổ trợ sau.

Ngày 26/08/2014 tại khoa Ngoại, Bệnh viện Bạch Mai bệnh nhân được phẫu thuật lấy bỏ toàn bộ khối u, phẫu thuật viên phải lấy dần khối u vì khối u rất dính và mủn nát, trong quá trình phẫu thuật bệnh nhân đã được truyền 04 đơn vị khối hồng cầu.

Hình 2. Hình ảnh phẫu thuật: khối u kích thước lớn, tổ chức khối u mủn nát

Mô bệnh học sau mổ: u mô đệm dạ dày-ruột, CD 117 (+)
Chẩn đoán: U mô đệm vùng tiểu khung đã được phẫu thuật lấy u

Sau mổ bệnh nhân được điều trị bổ trợ Glivec 100mg x 4 viên/ngày trong 3 năm liên tục

Trong quá trình điều trị, bệnh nhân được theo dõi các triệu chứng lâm sàng và cận lâm sàng, cụ thể: bệnh nhân tăng cân, trong quá trình uống Imatinib có tác dụng phụ phù nhẹ mi mắt, da trắng hơn trước, bệnh nhân dung nạp thuốc tốt, đại tiểu tiện bình thường. Các xét nghiệm đánh giá bilan định kì ổn định.

 Bệnh nhân được chụp cắt lớp vi tính ổ bụng tháng năm 2017: nang gan

 Hình 3. Hình ảnh chụp cắt lớp vi tính ổ bụng: nang gan (mũi tên trắng)

Bệnh nhân được chụp cộng hưởng từ tiểu khung tháng 11 năm 2017: không có dấu hiệu bất thường

Hình 4. Hình ảnh cộng hưởng từ tiểu khung: không thấy dấu hiệu bất thường

 Hình ảnh chụp PET/CT năm 2018 cho thấy nhu mô gan phải có vài nang nhỏ kích thước lớn nhất là 1,1cm. Hạ phân thùy VII có nốt vôi hóa kích thước 0,7cm, trong nhu mô không thấy có tổ chức tăng hấp thu F-18 FDG, không thấy khối bất thường tại các vị trí khác.

Hình 5. Hình ảnh PET/CT: nang gan, không thấy khối bất thường các vị trí khác

 Cho đến thời điểm hiện tại 6 năm sau kể từ khi bắt đầu phát hiện bệnh, bệnh nhân hiện tại ăn ngủ tốt, mọi sinh hoạt bình thường, bệnh nhân tiếp tục được theo dõi định kỳ theo hẹn.

Nguồn: ungthubachmai.com.vn