Ngày nay, bệnh nhân ung thư (BN UT) có cơ may kéo dài tuổi thọ hơn bởi bệnh được phát hiện sớm, có nhiều phương pháp điều trị. Thế nhưng, vấn đề điều trị phục hồi chức năng cho BN UT chưa được chú ý nhiều.
Việc điều trị phục hồi chức năng cho BN rất quan trọng. Các BN UT được điều trị phục hồi chức năng sẽ hạn chế được những khiếm khuyết do bệnh gây ra.
Phục hồi đi đứng
Thông thường, những BN được phát hiện đã di căn vào xương thì khó có khả năng điều trị khỏi. Tuy nhiên, đối với một số trường hợp UT vú, tiền liệt tuyến và tuyến giáp, BN có thể vượt qua bệnh tật nhờ những tiến bộ của y khoa. Tùy theo mức độ nặng nhẹ của tổn thương, BN vẫn có nhu cầu đi lại ít nhiều. Việc nằm suốt tại giường sẽ tăng canxi máu, thuyên tắc tĩnh mạch, làm phức tạp thêm quá trình điều trị. Một số BN khi di chuyển, cần sử dụng nạng hoặc khung. Trường hợp tổn thương xương ít nhưng gây đau thì chỉ cần dùng gậy hỗ trợ. Nếu tổn thương nhiều hơn và gây đau hơn thì nên dùng nạng cẳng tay vì có thể trợ giúp thêm khoảng 25% lực di chuyển so với gậy.
Đối với BN có chỉ định sử dụng áo nẹp thì chỉ nên dùng các áo nẹp ngực - thắt lưng ở mức vừa phải vì áo nẹp dễ gây tổn thương da, khó xoay trở. Trường hợp di căn xương ở vùng cổ, tùy mức độ nặng nhẹ có thể chỉ định các loại nẹp cổ khác nhau. Các yêu cầu vận động cần tập trung vào các bài tập làm mạnh cơ và tăng sức bền, nhưng ít gây sang chấn lên hệ xương.
Thoát khỏi mệt mỏi
Mệt mỏi là triệu chứng phổ biến nhất của BN UT giai đoạn sớm. Thay đổi về sinh lý bao gồm thiếu máu, nhiễm trùng, rối loạn chuyển hóa, stress hay tác dụng phụ của việc điều trị UT... Ngoài ra, mệt mỏi còn do phương pháp trị liệu chống khối u, thuốc giảm đau, điều trị nội tiết. Do đó, hoạt động thể chất được khuyến khích để ngăn ngừa mất khả năng thích ứng của hệ hô hấp, tuần hoàn và nâng cao hiệu quả của chuyển hóa năng lượng. Để thiết kế bài tập, cần cân nhắc yếu tố huyết học, tim mạch, phổi và hệ xương. Trầm cảm và mệt mỏi có thể hạn chế tham gia hoạt động; sốt sẽ làm giảm sức chịu đựng khi tập luyện.
Đối với phụ nữ đã phẫu thuật cắt bỏ khối u vùng chậu, có thể tập bài tập thư giãn âm đạo, các dụng cụ nong âm đạo, các chất bôi trơn.
Việc tư vấn tâm lý giữ vai trò hết sức quan trọng trong điều trị rối loạn tình dục ở BN UT.
Thời gian để tiếp tục trở lại các sinh hoạt tình dục cũng rất quan trọng, nhất là ở các BN được chẩn đoán UT có chấn thương tâm lý nghiêm trọng. BN nên được động viên để tập luyện, trang điểm để giữ hình ảnh đẹp.
Tóm lại, BN UT cần được phục hồi chức năng hướng đến việc giảm đau, duy trì hoặc khôi phục chức năng, nâng cao chất lượng các hoạt động của cuộc sống.
Theo xaluan