Điều trị ung thư tuyến giáp thể nhú bằng phẫu thuật kết hợp với I-131 và liệu pháp hormone tại Trung tâm Y học hạt nhân và Ung bướu – Bệnh viện Bạch Mai

Ung thư tuyến giáp là ung thư phổ biến nhất của hệ nội tiết. Theo Globocan năm 2020, trên thế giới ung thư tuyến giáp đứng thứ 9 về số ca mắc mới trong các bệnh ung thư. Tỷ lệ mắc bệnh nam/nữ là 1/3.

Ung thư tuyến giáp chia làm hai nhóm khác nhau về lâm sàng, điều trị và tiên lượng. Đó là ung thư tuyến giáp thể biệt hóa và ung thư tuyến giáp thể không biệt hóa. Ung thư tuyến giáp thể biệt hóa tiến triển chậm, tiên lượng tốt, gồm thể nhú, thể nang hoặc hỗn hợp nhú và nang. Thể nhú là thể hay gặp nhất của ung thư tuyến giáp, chiếm 70 – 80%. Vị trí di căn xa hay gặp của ung thư tuyến giáp là xương, phổi, não,… Đối với bệnh nhân ung thư tuyến giáp thể nhú, phương pháp điều trị chủ yếu hiện nay là phẫu thuật cắt tuyến giáp toàn bộ kết hợp với điều trị bằng I-131, sau đó điều trị bằng liệu pháp hormone thay thế. Việc điều trị ung thư tuyến giáp thể biệt hóa sau phẫu thuật bằng I-131 đã làm thay đổi rất nhiều tiên lượng của bệnh. Tỉ lệ sống trên 5 năm lên tới 90-95%, tỉ lệ tái phát cũng giảm đáng kể chỉ còn 6,2 % trong 5 năm đầu.

Cách vào viện 1 tháng, bệnh nhân khám sức khoẻ định kì tình cờ phát hiện ung thư tuyến giáp. Sau đó bệnh nhân được phẫu thuật cắt bỏ toàn bộ tuyến giáp, nạo vét hạch tại khoa Phẫu thuật lồng ngực, Bệnh viện Bạch Mai. 

Mô tả tổn thương trong mổ: hai thùy tuyến giáp kích thước bình thường, thùy phải có nhân khoảng 6x8mm, sát eo, xâm lấn nhẹ vỏ, thùy trái có nhân 5x6mm, chưa phá vỏ. 

Kết quả giải phẫu bệnh sau mổ: ung thư biểu mô tuyến giáp thể nhú không có di căn hạch vùng (pT3N0M0). 

6.1. Bản thân: khỏe mạnh

6.2. Gia đình: Chưa phát hiện bất thường

7.1. Khám toàn thân:

• Bệnh nhân tỉnh, tiếp xúc tốt

• Không phù, không xuất huyết dưới da

• Hạch ngoại vi không sờ thấy

• Thể trạng: trung bình 

Chiều cao: 163 cm; Cân nặng: 52 kg; BMI: 19,57 kg/m2

7.2. Khám bộ phận:

• Tuyến giáp đã được phẫu thuật, vết mổ kích thước 11cm ngang mức sụn giáp, vết mổ khô, không chảy dịch

• Không ho, không nuốt nghẹn

• Hơi khàn tiếng

• Không khó thở, không đau tức ngực

• Nhịp tim đều, T1 T2 rõ, tần số 70 chu kỳ/phút

• Phổi rì rào phế nang rõ, không rales

• Bụng mềm, gan lách không sờ thấy

• Các cơ quan khác chưa phát hiện bất thường

8.1. Xét nghiệm công thức máu 

• Hemoglobin 143 g/L 

• Thể tích trung bình HC 92,6 fL 

• Lượng hemoglobin trung bình HC 31,2 pg 

• Nồng độ hemoglobin trung bình HC 337 g/L 

• Số lượng BC 4,99 G/L 

• Số lượng TC 262 G/L 

(Công thức máu trong giới hạn bình thường)

8.2. Bệnh phẩm sinh thiết tuyến giáp sau phẫu thuật

+ Đại thể: 

• Thùy trái (T): thuỳ giáp kích thước 4,5x2,5x2cm, cắt qua có nhân đường kính 0,2cm, ranh giới không rõ

• Thùy phải (P): thuỳ giáp kích thước 5x2,5x1,5cm, cắt qua có nhân đường kính 0,4cm, ranh giới không rõ

+ Vi thể: Đa số tế bào u sắp xếp tạo thành nhú với trục liên kết xơ huyết quản, một số có dạng nang 

+ Chẩn đoán mô bệnh học: Ung thư biểu mô nhú của tuyến giáp

8.3. Sinh thiết hạch 

• Cấu trúc các nang lympho còn được bảo tồn. Mô hạch xơ hóa, xâm nhập đại thực bào, tương bào. Không thấy tế bào ác tính

• Chẩn đoán mô bệnh học: Hạch viêm mạn tính

8.4. Xét nghiệm chức năng tuyến giáp

• Định lượng FT4: 2,7 pmol/L (giảm)

• Định lượng TSH: 100 uU/mL (tăng)

• Định lượng Tg: 2,56 ng/mL (giảm)

• Định lượng Anti-Tg: 12,04 U/mL

8.5. Siêu âm vùng cổ 

Hình ảnh phù nề phần mềm vị trí vết mổ/tuyến giáp đã cắt

Ung thư biểu mô tuyến giáp thể nhú, pT3N0M0 (giai đoạn I) đã phẫu thuật cắt toàn bộ tuyến giáp

• Bệnh nhân có chỉ định điều trị bằng I-131 và liệu pháp hormone sau đó tái khám định kỳ theo quy trình

Bệnh nhân được chẩn đoán xác định ung thư biểu mô tuyến giáp thể nhú pT3N0M0 (giai đoạn I) được điều trị theo đúng phác đồ gồm: phẫu thuật cắt toàn bộ tuyến giáp, nạo vét hạch vùng cổ, điều trị I-131 và hormon tuyến giáp bổ trợ

Ở ca lâm sàng trên, sau khi ngừng hormon sau phẫu thuật 4 tuần, TSH đạt 100 uU/mL (>30 uU/mL), chứng tỏ I-131 đã có giá trị tập trung tại tế bào tổ chức ung thư tuyến giáp thể biệt hóa. Điều trị I-131 mục đích nhằm  tiêu diệt tế bào ung thư còn sót lại sau phẫu thuật cũng như các tổ chức di căn xa. 

Sau khi xạ hình toàn thân với I-131 đánh giá lại thấy không còn tăng hoạt độ phóng xạ bất thường, bắt đầu điều trị bằng hormon tuyến giáp bổ trợ (Thyroxin: 2-4µg/kg/ngày), nhằm nâng cao chất lượng sống và ức chế sự phát triển của tế bào ung thư thể biệt hóa. 

Theo dõi bệnh nhân mỗi 06 tháng với các xét nghiệm: Xạ hình toàn thân với I-131, xác định nồng độ Tg (Thyroglobulin), anti Tg, các hormon tuyến giáp và TSH…để có kế hoạch điều trị tiếp theo hay chỉ theo dõi đơn thuần.