Theo Đông y, thiếu máu thuộc phạm vi các chứng hư lao, huyết chứng, nội thương phát nhiệt. Ngoài việc dùng thuốc, bệnh nhân nên sử dụng các món dược thiện để hỗ trợ điều trị.
Sau đây là một số món ăn bài thuốc cụ thể dành cho người thiếu máu:
Bài 1: Gan lợn 100 g (thái miếng), vỏ lụa hạt lạc 50 g, gạo nếp 50 g (ngâm qua), gừng tươi (thái chỉ), hành (cắt khúc) và gia vị vừa đủ. Cho gạo nếp và vỏ lụa hạt lạc vào nồi ninh thành cháo, sau đó bỏ gan lợn và gừng vào đun sôi chừng 10 phút, chế thêm gia vị, ăn nóng vài lần trong ngày.
Công dụng: Bổ huyết, dưỡng huyết. Dùng cho người thiếu máu thuộc thể huyết hư, biểu hiện là mệt mỏi, hoa mắt, chóng mặt nhiều, sắc mặt, môi, móng tay và lưỡi trắng nhợt, hay hồi hộp, tức ngực; bế kinh hoặc kinh nguyệt ít, sắc nhạt.
Bài 2: Sinh hoàng kỳ 20 g, đương quy 10 g, đẳng sâm 20 g, thịt gà 100 g, gừng tươi 15 g, đại táo 10 quả. Thịt gà chặt miếng, gừng giã nát, các vị thuốc rửa sạch, tất cả cho vào nồi hầm nhỏ lửa chừng 2 giờ, chế thêm gia vị, chia ăn vài lần trong ngày.
Công dụng: Bổ khí dưỡng huyết. Dùng cho người thiếu máu thuộc thể khí huyết lưỡng hư, biểu hiện là: đầu choáng mắt hoa, tiếng nói nhỏ yếu, khó thở, dễ hồi hộp, hay chảy máu cam và chân răng, sắc mặt và niêm mạc nhợt nhạt, chất lưỡi nhợt.
Bài 3: Hà thủ ô 50 g, trứng gà 2 quả, đường đỏ vừa đủ. Cho hà thủ ô và trứng gà vào nồi đun nhỏ lửa trong 30 phút, lấy trứng ra bóc bỏ vỏ rồi lại cho vào đun tiếp khoảng 60-90 phút, chế thêm đường đỏ. Ăn trứng, uống nước.
Công dụng: Bổ can thận, ích tinh huyết. Dùng cho người bị thiếu máu thuộc thể can thận hư, biểu hiện là: đầu choáng, mắt hoa, tai ù hoặc điếc, lưng đau gối mỏi, giấc ngủ không sâu, nhiều mộng mị, di mộng tinh, tiểu đêm nhiều lần, trí nhớ giảm sút, đại tiện táo kết.
Chú ý: Vì trứng gà chứa nhiều cholesterol nên những người bị rối loạn lipid máu nếu dùng bài này cần có sự hướng dẫn cụ thể của thầy thuốc chuyên khoa.
Bài 4: Nhung hươu 5 g, thịt gà 100 g, gừng tươi 10 g. Thịt gà làm sạch, chặt miếng, nhung hươu thái phiến, gừng tươi giã nát. Cho thịt gà và gừng vào nồi ninh kỹ trong 60 phút, bỏ nhung hươu vào đun tiếp trong 120 phút, chế đủ gia vị, chia ăn vài lần.
Công dụng: Bổ thận dương, ích tinh, dưỡng huyết. Dùng cho người thiếu máu thuộc thể tỳ thận dương hư, biểu hiện là: sợ lạnh, tay chân lạnh, gân cốt suy yếu, lưng đau gối mỏi, tiểu đêm nhiều lần, di tinh, hoạt tinh, liệt dương, xuất tinh sớm, khó thụ thai, mệt mỏi, đầu nặng mắt hoa, tai ù, sắc mặt nhợt nhạt, có thể có phù nhẹ chi dưới, đại tiện lỏng loãng...
Bài 5: Tam thất 10 g, thịt gà 150 g, gừng tươi 10 g. Thịt gà làm sạch, chặt miếng nhỏ, tam thất thái phiến mỏng, gừng giã nát. Tất cả cho vào bát, chế đủ nước, đậy kín miệng rồi đem hấp cách thủy trong 2 giờ, nêm đủ gia vị, chia ăn vài lần trong ngày.
Công dụng: Hoạt huyết, dưỡng huyết, cầm máu. Dùng cho người bị thiếu máu thuộc thể khí trệ huyết ứ, biểu hiện là: sắc mặt xám nhợt, hay bị xuất huyết dưới da, dễ chảy máu chân răng, chảy máu cam, phụ nữ kinh nguyệt không đều, thống kinh, kinh sẫm màu và có máu cục; lưỡi có những điểm tím, toàn trạng mệt mỏi, hoa mắt chóng mặt.