“Đừng nghĩ mắc ung thư là do số phận, có tâm lý buông xuôi, đến khi chịu không thấu mới tìm đến bệnh viện thì đã trễ. Tôi muốn nhắn nhủ mọi người là ung thư biết sớm sẽ trị lành. Ung thư là do con người, có thể phòng tránh nhờ đã biết nhiều nguyên nhân gây bệnh. Khoảng 80% nguyên nhân là do những gì con người ăn uống, hít thở, cọ xát hoặc phơi trải”.
- Đại dịch ung thư do thuốc lá:
Chứa hơn 60% chất gây ung thư (carcinogen), khói thuốc lá không chỉ hại người nuốt khói mà cả những người hít khói ké, gây ra hơn 15 loại ung thư, không chỉ ở phổi, miệng, họng, thanh quản mà còn gây ung thư ở bao tử, tuỵ tạng, bọng đái, ruột, thực quản, vú và cổ tử cung… Cứ ba người bị ung thư thì một người là do hút thuốc lá.
- Bệnh nhiễm làm gánh nặng thêm:
20% các ung thư liên quan đến bệnh nhiễm. Viêm gan do virus HBV và HCV lâu ngày dẫn đến ung thư. Các virus HPV gây ra nhiều ung thư, đặc biệt là ung thư cổ tử cung. Vi khuẩn H.Pylori có thể gây ung thư dạ dày. EBV gây ung thư vòm hầu ở Châu Á, lymphom Burkitt ở Châu Phi.
- Bệnh theo miệng mà vào:
IARC (Cơ quan quốc tế về nghiên cứu ung thư) ước tính, ăn uống không lành gây 1/3 gánh nặng ung thư. Thức ăn muối mặn hun khói, chế độ ăn nhiều thịt đỏ, mỡ béo, ít ăn rau quả tươi, ít vận động, fastfood và béo phì làm tăng nguy cơ, đặc biệt ung thư dạ dày, đường ruột, vú…
- Các yếu tố nguy cơ bắt tay nhau:
Virus HBV, HCV, bia rượu và aflatoxin liên thủ tàn phá lá gan. Xoắn khuẩn H.Pylori, khói thuốc lá, thức ăn muối mặn “đánh hội đồng” dạ dày. EBV kết hợp chế độ ăn mặn gây ung thư vòm họng vùng Đông Nam Á, liên tay với sốt rét mạn tính gây lymphom Burkitt Châu Phi. HIV gây suy giảm miễn dịch tạo thời cơ cho sarcom Kaposi, lymphom…
- 40% số ung thư có thể phòng ngừa được.
Phải khai thác các nguy cơ và khuyến khích mọi người theo nếp sống lành mạnh, loại bỏ khói thuốc lá, tránh uống rượu quá đà, phòng tránh bệnh nhiễm, tập thể dục đều, ăn đúng ăn lành, giữ cân vừa phải. Ngừa bệnh có tiềm năng lớn nhất, hiệu quả và lâu dài trong cuộc chiến chống ung thư. Các ung thư phổi, gan, dạ dày khó trị, nhưng có thể phòng tránh tốt. Nên lưu ý phòng bệnh với vaccine (chống HBV và HPV), quan hệ tình dục an toàn, bảo quản thức ăn đúng, bỏ thói quen ăn cá sống, dùng các sản phẩm máu an toàn. Tiêm vaccine ngừa HPV, xét nghiệm điều trị H.Pylori. Tích cực phòng ngừa các bệnh nhiễm này trước khi chúng gây ung thư.
Theo laodong