Ung thư cổ tử cung: 80% do HPV

Theo TS. Nguyễn Bá Đức, giám đốc Bệnh viện K TƯ, có nhiều tác nhân dẫn đến ung thư trong đó có nguyên nhân từ nhiễm virus; ví dụ, H.pylori lag loại virus có thể dẫn đến ung thư dạ dày và HPV là virus dẫn đến ung thư cổ tử cung. Đây cũng làm một trong 2 loại ung thư thường gặp nhất ở phụ nữ Việt Nam (gần 80% trường hợp là do virus HPV).

TS Đức giải thích HPV - Human papilloma virus có hơn 100 chủng - là loại virus gây mụn cơm, mụn cóc và các sùi mào gà (các u nhú) ở da, dương vật, âm hộ, hậu môn..., dẫn đến viêm da lành tính, hoặc viêm cơ quan sinh dục dẫn đến vô sinh. Đáng lưu ý là có đến 13 chủng dẫn đến ung thư. Bệnh này thường xuất hiện ở phụ nữ có quan hệ tình dục sớm với nhiều người, vệ sinh kém, suy giảm miễn dịch trong quá trình sinh đẻ, nạo hút hay sẩy thai nhiều lần.

Những tổn thương này làm giảm sức đề kháng của cơ thể và tạo điều kiện cho virus HPV dễ dàng xâm nhập với lớp tế bào đáy cổ tử cung, vốn nằm sâu bên dưới và được bảo vệ bằng tế bào lát tầng (loại tế bào vẩy). Sau khi xâm nhập, virus HPV sẽ ẩn nấp trong nhiều năm thậm chí hàng chục năm rồi gây biến đổi các tế bào này và biến chúng trở thành các tế bào ác tính nhưng khi đã có biểu hiện bệnh, thời gian sống sẽ rất ngắn (tương tự như ung thư cổ tử cung giai đoạn muộn).

Theo điều tra của Cơ quan nghiên cứu ung thư quốc tế (IARC), tỷ lệ nhiễm HPV của phụ nữ toàn cầu dao động trong khoảng 9-13%, như vậy tổng số phụ nữ nhiễm loại virus này là 630 triệu. Tỷ lệ cao nhất thấy ở các nước Châu Phi (trên 40%). Tại Việt Nam, trong 10 năm qua có khoảng 6.000 phụ nữ chết vì ung thư cổ tử cung, cao gấp đôi số phụ nữ chết vì bệnh AIDS; Qua số liệu ghi nhận từ một để tài nghiên cứu thí điểm, số phụ nữ nhiễm HPV ở huyện Sóc Sơn, Hà Nội là 1,8% và phụ nữ ở 1 quận tại TPHCM là 10%.

TS Nguyễn Bá Đức cũng cho hay, ở giai đoạn đầu, khi các tế ung thư phát triển mạnh, bệnh nhân thường không có dấu hiệu lâm sàng, có thể ra nhiều khí hư hơn bình thường, khám phụ khoa cũng không thấy tổn thương. Nhưng nếu thường xuyên khám phụ khoa đúng định kỳ và làm xét nghiệm tế bào, bệnh sẽ được phát hiện. Lúc này, khả năng chữa khỏi là 95%.

Khi ung thư ở giai đoạn phát triển mạnh, các triệu chứng sẽ mới rõ rệt như ra khí hư có mùi hôi, ra máu giữa kỳ kinh, sau mãn kinh hay sau giao hợp... Ở giai đoạn cuối, bệnh nhân thường bị đau bụng dưới, đau lưng và tử vong rất nhanh. (Tỷ lệ sống thêm 3 - 5 năm chỉ còn khoảng 5%).

“Một thực tế đáng buồn là ở nước ta, phần lớn bệnh nhân ung thư cổ tử cung chỉ được phát hiện bệnh ở giai đoạn cuối, tức là chỉ vài năm trước khi qua đời. Nguyên nhân là do phụ nữ Việt Nam ít có thói quen thăm khám phụ khoa đều đặn. Trong khi đó, quá trình diễn tiến từ nhiễm virus đến ung thư thường lâu dài, từ loạn sản nhẹ, vừa, nặng đến ung thư tại chỗ (giai đoạn tổn thương có thể phục hồi và chữa khỏi hoàn toàn) đến ung thư xâm lấn (không có khả năng phục hồi).

Chính vì vậy, để ngăn ngừa căn bệnh nguy hiểm này những phụ nữ đã có quan hệ tình dục thường xuyên, quan hệ sớm, nạo hút, sinh nở hay sẩy thai nhiều lần..., ngoài việc giữ gìn vệ sinh sạch sẽ, nên làm xét nghiệm phiến đồ âm đạo hằng năm hay tối thiểu 3 năm một lần, đặc biệt là những người ở độ tuổi gần 40”, GS. TS Nguyễn Vượng, chủ tịch Tổng hội Y học Việt Nam, khuyên.

Tiến sĩ Nguyễn Trần Hiển, Viện trưởng Viện Vệ sinh dịch tễ TƯ cho biết, Viện đang làm thủ tục thử nghiệm vac-xin HPV phòng ung thư cổ tử cung, âm hộ và âm đạo. Loại vac-xin này có tên là Gardasil, dạng tiêm. Nó đã được sử dụng ở nhiều nước với hiệu quả khoảng 70%. Dự kiến cuối năm nay, vac-xin này cũng sẽ được thử nghiệm ở Việt Nam trên một số phụ nữ tuổi 9-26.

Thanh Trầm