Ứng dụng Exosomes trong chẩn đoán ung thư

Tại Hội nghị Ung thư Y khoa Châu Âu thường niên năm 2018 (ESMO - European Society for Medical Oncology), Tiến sỹ Raghu Kalluri – Chủ tịch Khoa sinh học ung thư tại Trung tâm Ung thư MD Anderson thuộc Đại học Texas đã có cuộc trao đổi ngắn liên quan đến Exosomes trong ung thư.

Exosomes là các túi ngoại bào được các tế bào sống trong cơ thể tiết ra và được lưu hành trong các dịch cơ thể như máu, nước tiểu, nước bọt… Mỗi phân tử exosome có kích thước từ 30 đến 100 nanomet, cấu tạo bên trong chứa DNA, RNA, miRNA (microRNA) và được bao bọc bởi lớp lipid kép và lớp protein bề mặt.

Một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng các tế bào trao đổi thông tin với nhau qua các exosomes. Tế bào truyền cho Exosome các phân tử di truyền DNA, RNA, protein, vật chất chuyển hóa và bài xuất chúng vào cơ thể. Exosome lưu hành trong các dịch gặp được các tế bào đích, chúng sẽ tiết ra các tín hiệu để trao đổi thông tin với tế bào đích.

Dựa trên những nghiên cứu ban đầu về vai trò của Exosomes trong ung thư, nhóm nghiên cứu của Tiến sỹ Kalluri nhận thấy các exosomes được tiết ra từ tế bào ung thư có chứa duy nhất microRNA liên quan đến tính chất gây ung thư. Điều này cho thấy có thể exosomes ảnh hưởng đến sự phát triển và di căn của tế bào ung thư.

Đối với những nghiên cứu sâu hơn về cấu tạo exosomes, Tiến sỹ Kalluri cho biết nhóm nghiên cứu đã phát hiện ra trên bề mặt exosomes có một số protein nguồn gốc từ tế bào ung thư. Những công bố nghiên cứu của Tiến sỹ Kalluri đã thúc đẩy mạnh mẽ sự phát triển các sản phẩm thương mại sử dụng exsome chẩn đoán ung thư. Năm 2016, sản phẩm thương mại đầu tiên trên thế giới sử dụng Exosome trong máu chẩn đoán Ung thư phổi có tên ExoLung của công ty Exosome diagnostics đã được lưu hành.

Ngoài ra, Exosome dễ dàng xâm nhập và truyền thông tin vào các tế bào. Dựa trên khả năng này, Tiến sĩ. Kalluri đã thiết kế các exosome mang theo các loại thuốc đích điều trị đột biến gây bệnh ung thư họ Ras bằng cách can thiệp đến RNA và đích mục tiêu Ras. Sau đó nghiên cứu này được thử nghiệm trên mô hình chuột có khối u ở tuyến tụy và kết quả cho thấy có sự kiểm soát đáng kể. Từ những kết quả bước đầu của nghiên cứu, Exosome hứa hẹn sẽ là lĩnh vực tiềm năng trong điều trị cho bệnh nhân ung thư.

Bài viết được lược dịch từ bài báo “Using Exosomes to Help Cancer Diagnosis”, Anna Azvolinsky đăng trên Cancernetwork ngày 19 tháng 10 năm 2018.