Phương pháp chẩn đoán ung thư

1. Khám lâm sàng
 
Là phương pháp lâu đời, được áp dụng rộng rãi nhất. Dùng phương pháp khám lâm sàng để xác định:

-Tiền sử gia đình

-Tiền sử xã hội là quan trọng. Tỷ lệ ung thư cổ tử cung cao hơn khi điều kiện kinh tế, xã hội thấp.

-Tiền sử hôn nhân và giới tính. Số lượng sinh đẻ và quá trình cho con bú có một số ảnh hưởng đến tỷ lệ ung thư vú, cũng như sinh hoạt tình dục sớm có liên quan đến tỷ lệ tăng cao ung thư cổ tử cung.
-Những tập quán cá nhân như hút thuốc lá làm tăng tỷ lệ ung thư phế quản, nhai thuốc hay hút thuốc tẩu làm tăng tỷ lệ ung thư vòm họng.

2. Cận lâm sàng

Đây là phương pháp dùng các kỹ thuật mới để phát hiện ra bệnh một cách chính xác nhất.

Chụp X-quang: Được chỉ định cho những bệnh nhân có triệu chứng ung thư phổi hay những ung thư ở các vị trí khác có thể di căn vào phổi. Chụp X-quang kết hợp chất cản quang để phát hiện ung thư dạ dày, đại tràng. Chụp vú có hệ thống sẽ cho kết quả tốt trong phát hiện ung thư vú. Chụp X-quang xương có thể phát hiện các ung thư xương, nhất là đối với các thanh thiếu niên có triệu chứng đau xương khớp chưa rõ nguyên nhân.

Chụp nhiệt: Chủ yếu dùng cho các khối u dưới da như ung thư vú, ung thư hắc tố.

Chụp lấp lánh: Với các đồng vị phóng xạ được sử dụng để chẩn đoán ung thư, phát hiện các di căn xương, gan, xác định bệnh nhân lạnh ở giáp trạng…

Siêu âm: Được áp dụng nhiều để phát hiện các tổn thương u ở sâu hay trong các cơ quan nội tạng.

Chụp cắt lớp vi tính: Cho phép chụp hàng loạt các hình rất rõ và chính xác theo chiều ngang của cơ thể ở mọi mức độ cao thấp, để trình bày hình khối ba chiều của các cơ quan trong cơ thể và tránh được sự chồng chất các hình ảnh. Chụp cắt lớp vi tính có khả năng phát hiện các khối u đường kính xấp xỉ 1cm trong nhiều cơ quan, kể cả các cơ quan nằm sâu trong cơ thể khó với tới như: não, thận và tụy tạng.

Chụp cộng hưởng từ: Là một phương pháp làm hiện hình mới nhất có thể cho một hình cắt ngang ở bất cứ một bình diện nào chứ không phải là chỉ ở một diện trục. Cộng hưởng từ hạt nhân có thể cho phép phân biệt được một số tổn thương tùy theo mức độ cộng hưởng từ trường của hạt nhân.

3. Các phương pháp nội soi

Nội soi giữ một vai trò quan trọng trong chẩn đoán ung thư. Nhờ có những phương tiện quang học mà những tổn thương tiền ung thư hay ung thư có thể được nhận thấy được chụp ảnh và lấy đi để làm xét nghiệm mô bệnh học. Ngày nay đã có những ống nội soi mềm dùng ánh sáng lạnh phổ biến ở các nước phát triển để khám xét phần lớn các cơ quan nội tạng.

4. Chẩn đoán tế bào học (sinh thiết)

Từ kỹ thuật tế bào học bong tới các kỹ thuật áp, quệt, phết các mảnh bệnh phẩm các loại.

Qua thực tế đã khẳng định rằng chỉ có phương pháp tế bào học mới đáp ứng đầy đủ nhất cả 5 yêu cầu: đơn giản, nhạy, tin cậy, có hiệu suất và tiết kiệm.

5. Các xét nghiệm huyết học

Chủ yếu để chẩn đoán một số ung thư thuộc hệ tạo máu mà thực chất là chẩn đoán tế bào học. Huyết đồ cho phép xác định ung thư như các bệnh bạch cầu.

6. Chẩn đoán mô bệnh học

Việc chẩn đoán mô bệnh học của ung thư là giai đoạn tối quan trọng. Xác định được loại ung thư, để điều trị nhất là điều trị hóa chất hoàn toàn phụ thuộc vào kết quả này. Nói chung, không thể điều trị ung thư khi bệnh nhân chưa được chẩn đoán xác định bằng xét nghiệm mô bệnh học.