Chẩn đoán ung thư phổi không tế bào nhỏ di că xương tại Trung tâm Y học hạt nhân và Ung bướu, Bệnh viện Bạch Mai
GS.TS. Mai Trọng Khoa 1, ThS. Trần Văn Oai1, Sinh viên Trần Huy Hiếu2
1: Trung tâm YHHN&UB, BV Bạch Mai
2: Trường Đại học Y Dược-Đại học Quốc gia Hà Nội
Theo GLOBOCAN 2020, trên thế giới, ung thư phổi đứng đầu về số ca mắc mới ở nam giới với hơn 1.400.000 ca, đứng thứ ba về số ca mắc mới ở nữ giới với gần 771.000 ca. Việt Nam cũng là nước có tỉ lệ mắc và tử vong do ung thư phổi rất cao. Năm 2020, tỉ lệ mắc mới và tử vong do ung thư phổi đứng thứ 2 ở cả 2 giới, với 14,4% tỉ lệ mắc mới, 19,4% tỉ lệ tử vong. Ung thư phổi thường gặp ở người lớn tuổi, 90% các ca ung thư phổi được chẩn đoán sau tuổi 55, tuổi trung bình mắc ung thư phổi là 70. Tỷ lệ mắc bệnh và tử vong ở nam giới cao hơn gấp 2 lần so với ở nữ giới.
Theo mô bệnh học, thư phổi được chia thành hai nhóm chính là ung thư phổi tế bào nhỏ chiếm khoảng 10-15% và ung thư phổi không tế bào nhỏ chiếm khoảng 85%.
Dưới đây, chúng tôi xin giới thiệu chẩn đoán một trường hợp ung thư phổi không tế bào nhỏ có di căn xương.
Bệnh nhân:
Tên : N.D.H
Giới tính : Nam, 73 tuổi
Địa chỉ : Quan Hạ, thị trấn Khoái Châu, huyện Khoái Châu, tỉnh Hưng Yên.
Ngày vào viện: 18/08/2023
Lý do vào viện: đau cột sống thắt lưng.
Tiền sử:
- Bản thân: Lao cột sống được chẩn đoán 2001, đã điều trị ổn định, theo dõi định kì. Viêm dạ dày, Tăng huyết áp điều trị không thường xuyên.
- Gia đình: không ai mắc bệnh ác tính
Bệnh sử: Cách ngày vào viện 10 ngày, bệnh nhân xuất hiện đau vùng cột sống thắt lưng, đau liên tục, không giảm khi nghỉ ngơi, đau lan xuống mông, kèm tê bì, rối loạn cảm giác hai chân. Bệnh nhân không ho, không sốt, ăn uống, đại tiểu tiện bình thường. Bệnh nhân vào Bệnh viện đa khoa tỉnh Hưng Yên, được chụp cổng hưởng từ cột sống, kết quả: hình ảnh thoái hóa cột sống, hình ảnh xẹp nhẹ không đều L1, thân đốt và cung sau L3 ngấm thuốc mạnh không đồng nhất kèm thâm nhiễm xung quanh.
Bệnh nhân được chẩn đoán : Tổn thương xương chưa loại trừ do ung thư di căn/ Tiền sử lao cột sống cũ
à Vào Trung tâm Y học hạt nhân và Ung bướu bệnh viện Bạch Mai khám và điều trị.
Khám lúc vào viện :
- Bệnh nhân tỉnh, tiếp xúc tốt.
- Thể trạng trung bình : Cân nặng: 43 kg, Chiều cao : 1,5 m.
BMI : 19,1 kg/m2
- Da xanh, niêm mạc nhợt.
- Không phù, không xuất huyết dưới da.
- Vùng cổ hai bên có nhiều hạch, mật độ chắc, dính, không di động. Hạch lớn nhất có kích thước 2x3cm.
- Bệnh nhân đau cột sống thắt lưng ngang mức L1-L3, VAS 3đ.
Dấu hiệu Valleix (-). Nghiệm pháp Lasegue (-) .
- Phổi: rì rào phế nang giảm đáy phổi trái, không rales.
- Tim nhịp đều 80 chu kỳ/phút, huyết áp 120/80 mmHg.
- Bụng mềm, không chướng, gan lách không sờ thấy.
- Các cơ quan khác chưa phát hiện bất thường.
Các xét nghiệm cận lâm sàng:
- Chụp cắt lớp vi tính lồng ngực : Hình ảnh u thùy dưới phổi trái kích thước 4,5 x 4,7 cm, ngấm thuốc sau tiêm, bờ tua gai. Các nốt kính mờ và nốt đặc phổi phải. Đám tổn thương dạng xơ dày tổi chức kẽ vị trí phân thùy S6 phổi phải. Hạch trung thất và hố thượng đòn hai bên.
Hình ảnh u thùy dưới phổi trái
Hình ảnh hạch trung thất
Hình ảnh nốt đặc phổi phải
- Chụp cắt lớp vi tính cột sống thắt lưng : Hình ảnh xẹp hình chêm thân đốt L1/ dính đốt sống L1-2, ổ khuyết xương L2 – Theo dõi tổn thương cũ. Thoái hóa cột sống thắt lưng đa tầng.
Hình ảnh tổn thương đốt sống trên cộng hưởng từ
- Siêu âm vùng cổ : Hạch bệnh lý vùng cổ.
Nhóm I, V hai bên có nhiều hạch, mất cấu trúc rốn hạch, hạch lớn nhất kích thước 32x21mm.
- Chất chỉ điểm khối u (Tumor marker):
CEA: 393.8 ng/ml (tăng rất cao)
CA 19-9: 25.9 U/ml (trong giới hạn bình thường)
Cyfra 21-1: 39.64 ng/ml ( tăng )
- Huyết học:Hồng cầu 3.08 T/l (giảm), Bạch cầu: 5,25 G/l, Tiểu cầu: 234 G/l(trong giới hạn bình thường)
- Hóa sinh máu: GOT: 16 U/L, GPT: 28 U/L, Creatinin : 97 umol/L(trong giới hạn bình thường), Albumin: 26 g/L (giảm ), Bilirubin trực tiếp 11.7 umol/L (tăng)
- Bệnh nhân được sinh thiết hạch cổ trái để làm xét nghiệm mô bệnh học, kết quả là: Ung thư biểu mô tuyến kém biệt hóa di căn hạch. Nhuộm hoá mô miễn dịch 8 marker, hình ảnh ngĩ đến ung thư phổi di căn.
- Xét nghiệm giải trình tự gen EGFR (-)
Chẩn đoán xác định: Ung thư phổi trái biểu mô tuyến, di căn xương đa ổ di căn phổi phải, giai đoạn IV (T2N3M1).
Hướng điều trị :
Bệnh nhân được hội chẩn hội đồng Ung thư, hướng điều trị được đề xuất:
- Điều trị liệu pháp toàn thân với hoá trị bộ đôi có Platinum kết hợp với thuốc kháng sinh mạch Bevacizumab.
- Đối với tổn thương thứ phát ở xương : điều trị triệu chứng hướng xương acid zoledronic 4mg truyền tĩnh mạch mỗi 2-4 tuần.
- Xét xạ trị giảm đau tổn thương xương.
Bàn luận:
Trên đây là trường hợp bệnh nhân đi khám vì đau cột sống thắt lưng, trên nền bệnh nhân có tiền sử lao cột sống cũ, nên những tổn thương này có thể sẽ bị nhầm lẫn với tổn thương cũ do lao. Vì vậy, việc đánh giá toàn thân cũng như định hướng lâm sàng của bác sỹ đã đưa ra chẩn đoán chính xác và nhanh chóng cho người bệnh, để từ đó có phác đồ điều trị phù hợp.
Nguồn: ungthubachmai.com.vn