Bệnh cảnh: Bệnh nhân Nguyễn Q. H, nam, 61 tuổi
Địa chỉ: Hà Nam
Vào viện tháng 10/2016 với lý do đau cột sống lưng
Bệnh diễn biến 1 tháng, bệnh nhân đau cột sống lưng, đi lại khó khăn. Bệnh nhân được chụp cộng hưởng từ cột sống lưng phát hiện tổn thương phá hủy xương cột sống lưng D8-10. Sau khi nhập viện, các bác sỹ đã tiến hành sinh thiết tổn thương cột sống để chẩn đoán bệnh. Với kết quả sinh thiết được ghi nhận là ung thư biểu mô tuyến di căn, bệnh nhân được chuyển đến Trung tâm Y học hạt nhân và Ung bướu, Bệnh viện Bạch Mai để tiếp tục chẩn đoán và điều trị.
Tại đây, các bác sỹ đã tiến hành xét nghiệm sâu hơn, nhuộm Hóa mô miễn dịch khối sinh thiết, kết quả là ung thư biểu mô tuyến có nguồn gốc từ phổi.
Về tiền sử: bệnh nhân bị cao huyết áp 7 năm, với huyết áp lúc cao nhất 160/100mg, hiện đã được điều trị ổn định
Khám lúc vào viện:Bệnh nhân tỉnh táo
Khó thở nhẹ
Đau cột sống lưng vị trí D8-10, hạn chế vận động, đi lại khó khăn
Mạch 80 lần/phút; Huyết áp: 120/80mmHg.
Hạch ngoại vi không sờ thấy
Phổi: rì rào phế nang 2 bên rõ, không có hội chứng 3 giảm
Cơ quan khác: Chưa phát hiện gì bất thường
Các đánh giá cận lâm sàng:- Xét nghiệm về chỉ điểm khối u tăng cao: CEA: 98,8 mmol/l; CA 19.9, Cyfra 21.1: bình thường
- Chụp cộng hưởng từ sọ não: không có tổn thương thứ phát
- Nội soi dạ dày, soi đại tràng: bình thường
- Nhuộm hóa mô miễn dịch khối tế bào (cell-block): ung thư biểu mô tuyến nguồn gốc từ phổi
- Hiện nay chẩn đoán ung thư phổi đã ở mức độ rất sâu - mức độ gen, sinh học phân tử. Đó là các xét nghiệm về EGFR, ALK, Ros1, BRAF, KRAS, PD-L1…Bệnh nhân được xét nghiệm đột biến gen EGFR cho kết quả âm tính
Bệnh nhân được tiến hành chụp PET/CT – một trong những phương tiện hiện đại nhất để chẩn đoán chính xác giai đoạn bệnh cũng như đưa ra phương án điều trị tối ưu cho người bệnh. Dưới đây là hình ảnh PET/CT của bệnh nhân:
Thùy dưới phổi phải có khối kích thước: 2,8x3,1x3,2cm tăng hấp thu F-18 FDG max SUV=18,4.
Hạch trung thất trên kích thước: 0,8cm tăng hấp thu F-18 FDG max SUV=4,6. Hạch trước carina kích thước: 2,0x2,1cm max SUV=9,2
Tổn thương tiêu thân đốt sống D7-10, tăng hấp thu F-18 FDG, max SUV=11,3. Tiêu thân S2 và xương cánh chậu trái, max SUV=13,5.
Để chẩn đoán bệnh, bệnh nhân được thông qua Hội đồng các Giáo sư, bác sỹ với các kết luận:
- Chẩn đoán xác định: Ung thư phổi phải di căn hạch trung thất, di căn xương đa ổ
- Mô bệnh học: Ung thư biểu mô tuyến, không có đột biến EGFR
- Xếp giai đoạn: T2N2M1c – Giai đoạn IVb.
Về điều trị:Bệnh nhân được thông qua hội đồng hội chẩn các bác sỹ chuyên ngành ung bướu xạ trị, hóa chất, phẫu thuật, giải phẫu bệnh, chẩn đoán hình ảnh, nội khoa nhằm đưa ra phác đồ điều trị tốt nhất cho người bệnh. Các biện pháp điều trị bao gồm:
Chống hủy xương Zometa
Xạ trị chống chèn ép vào cột sống lưng, liều 30 Gy, 3 Gy/ ngày
Điều trị toàn thân: Điều trị hóa chất phác đồ Pemetrexed- Cisplatin
Pemetrexed 500 mg /m2 ngày
Cisplatin 75 mg/m2 ngày, chu kỳ 21 ngày
Điều trị bệnh kèm theo (cao Huyết áp: Amlor 5 mg/ngày)
Kết quả điều trị sau 3 tháng:- Lâm sàng:Tình trạng chung ổn định, tăng cân, không đau lưng, không khó thở, ăn uống tốt, sinh hoạt vận động bình thường.
Bệnh nhân có thể đi làm bình thường, đi xe máy bình thường
Các tác dụng phụ thường gặp như nôn nhẹ, mệt mỏi tuy nhiên chỉ kéo dài trong khoảng 3-4 ngày sau truyền hóa chất.
- Chất chỉ điểm ung thư (CEA) từ 98,4 giảm xuống mức gần bình thường 8,86 ng/ml
- Bệnh nhân được tiến hành chụp PET/CT sau 4 đợt điều trị hóa chất, kết quả cho thấy khối u và hạch đã tiêu giảm gần hoàn toàn, các tổn thương di căn xương đã không còn tăng hấp thu FDG
Dưới đây là hình ảnh chụp PET/CT sau 3 tháng điều trị:
Phổi phải: Thùy dưới có khối kích thước: 1.5x1.8 cm tăng hấp thu F-18 FDG, maxSUV=4.13.
Hạch trước carina, kích thước: 0.4cm, tăng hấp thu F-18 FDG maxSUV=2.36.
- Đốt sống D7-10 có hình ảnh đặc xương và hủy xương, tăng hấp thu F-18 FDG, max SUV=3.13.
- Tổn thương xương chậu không tăng hấp thu FDG
Kết thúc điều trị phác đồ hóa trị, bệnh nhân đáp ứng tốt, bệnh nhân được chuyển sang duy trì với Pemetrexed đơn chất, bệnh ổn định. Hiện tại đã duy trì được 17 tháng:
Bệnh nhân không đau xương, không đau ngực, không khó thở, sinh hoạt bình thường, đi lại vận động tốt
Chỉ điểm u CEA dao động từ 8,9 – 10,5 ng/ml.
Kết luận:
Đây là trường hợp bệnh ung thư phổi không tế bào nhỏ, không vẩy giai đoạn tiến xạ đáp ứng rất tốt với điều trị hóa chất phác đồ có Pemetrexed. Nhờ có sự phát triển mạnh mẽ về khoa học công nghệ, các tiến bộ về y học, đã cho ra đời nhiều thuốc chữa ung thư với hiệu quả cao, độc tính thấp, góp phần cải thiện tiên lượng bệnh ung thư này.
Vũ Hữu Khiêm