Ứng dụng phương pháp xạ phẫu bằng dao Gamma quay (Rotating Gamma Knife) để điều trị u máu thể hang vùng thân não (Cavernoma of brain stem) tại Trung tâm Y học hạt nhân và Ung bướu

Để chẩn đoán bệnh bệnh nhân cần được khám lâm sàng đầy đủ và chụp CT, MRI, chụp mạch kỹ thuật số hoá xoá nền (DSA)… để đánh giá vị trí, kích thước, mức độ chèn ép thân não.

Thân não là vùng rất quan trọng của não, tại vùng này có nhiều trung khu quan trọng như hô hấp, tuần hoàn và thân nhiệt, nhân của nhiều dây thần kinh.

Để điều trị u máu thể hang hiện có nhiều phương pháp điều như: Điều trị nội khoa thần kinh; Phẫu thuật mở (thường khó thực hiện cho các tổn thương vùng này), Xạ trị bằng máy gia tốc hường ít được sử dụng vì hiệu quả thấp.

Xạ phẫu bằng dao gamma cho các bệnh lý mạch máu não ngày càng được lựa chọ nhiều. Nguyên lý của xạ phẫu bằng dao gamma là sự hội tụ chính xác của nhiều chùm tia bức xạ vào tổn thương. Cơ chế của phương pháp là: dưới tác dụng của tia bức xạ làm xơ dần tổn thương theo thời gian.

Tháng 7 năm 2007 hệ thống xạ phẫu bằng dao gamma quay gắn với hệ thống CT, MRI mô phỏng do Hoa Kỳ sản xuất lần đầu được ứng dụng tại trung tâm y học hạt nhân và ung bướu Bệnh viện Bạch Mai. Hệ thống này cũng dựa theo nguyên lý của dao gamma cổ điền là sự hội tụ chính xác của các chùm tia gamma từ nguồn cobalt-60 vào tổn thương, nhưng thay cho mũ cố đinh nặng nề là hệ thống collimator quay quanh đầu bệnh nhân, hệ thống định vị tự động hoá có độ chính xác cao giúp cho việc điều trị thuận tiện, an toàn, chính xác và hiệu quả. Bệnh nhân chỉ cần gây tê tại chỗ và tỉnh táo trong suốt quá trình xạ phẫu, thời gian nằm viện ngắn.

Trung tâm y học hạt nhân và ung bướu Bệnh viện Bạch Mai, là cơ sở đầu tiên ở Việt Nam sử dụng hệ thống dao gamma quay của Hoa Kỳ để điều trị thành công cho hàng trăm bệnh nhân u máu thể hang ở thân não và các bệnh lý ở sọ não khác. Kết quả cho thấy hệ thống này có ưu điểm vượt trội hơn dao gamma cổ điển là thay cho mũ cố định nặng nề của dao gamma cổ điển là hệ thống collimator quay đầu bệnh nhân, hệ thống định vị tự động có độ chính xác cao, có kết nối với hệ thống CT mô phỏng đã giúp cho việc điều trị thuận tiện, chính xác và an toàn và hệ thống collimator quay giúp giảm liều tại các vùng quan trọng của não. Nhiều bệnh nhân khỏi bệnh và cải thiện nhiều các triệu chứng lâm sàng trở lại sinh hoạt lao động bình thường, đặc biệt là các trường hợp không thể can thiệp bằng phương pháp khác nếu không điều trị bệnh nhân sẽ tử vong.

Một số kết quả điều trị bệnh nhân Hồ Viết Th nữ 47 tuổi, Chẩn đoán: u máu thân não

Mai Trọng Khoa, Vương Ngọc Dương, Nguyễn Quang Hùng và CS

Trung tâm Y học hạt nhân và Ung bướu-Bệnh viện Bạch Mai