Ca lâm sàng: u tế bào hạt ở người lớn phát hiện tình cờ

GS.TS Mai Trọng Khoa, PGS.TS Phạm Cẩm Phương, BSNT Tống Thị Huyền

Trung tâm Y học hạt nhân và Ung bướu – Bệnh viện Bạch Mai

U tế bào hạt ở người lớn là một thể bệnh học trên lâm sàng và phân tử đặc biệt của ung thư buồng trứng, u tế bào học được xếp vào trong nhóm ung thư buồng trứng nguồn gốc từ mô đệm sinh dục của buồng trứng. Trong phân loại giải phẫu bệnh của ung thư buồng trứng, u tế bào hạt được xếp vào trong nhóm 1 của ung thư biểu mô buồng trứng là nhóm có tiên lượng tốt. Tỉ lệ gặp u tế bào hạt ở người lớn trong ung thư buồng trứng là từ 3-5%. Phần lớn u tế bào hạt ở người lớn được chẩn đoán ở giai đoạn sớm nên có tiên lượng tốt, giai đoạn bệnh là yếu tố tiên lượng duy nhất của bệnh. Phẫu thuật là phương pháp điều trị chính trong điều trị ban đầu cũng như khi bệnh tái phát hoặc tiến triển, hoá trị thường được chỉ định duy nhất khi bệnh tiến triển hoặc không thể phẫu thuật được. Tuy nhiên, khoảng 1/3 bệnh nhân tái phát hoặc tiến triển sau 4-7 năm dẫn đễn khoảng 50% bệnh nhân tử vong trong nhóm bệnh này.

Sau đây, là ca lâm sàng bệnh nhân được chẩn đoán u tế bào hạt ở người lớn, giai đoạn di căn được điều trị tại Trung tâm Y học hạt nhân và ung bướu - Bệnh viện Bạch Mai:

Họ tên bệnh nhân: Bùi Thị Ngọc H.     nữ, 46 tuổi

Ngày vào viện: 17/2/2021

Lý do vào viện: rong kinh

Tiền sử: phẫu thuật u nang buồng trứng trái từ năm 2018

Bệnh sử: Cáchngày vào viện 20 ngày, bệnh nhân xuất hiện rong kinh, rong huyết kéo dài, kèm theo mệt mỏi, ăn kém, gầy sút cân. Bệnh nhân đi khám tại bệnh viện 354, phát hiện thiếu máu mức độ vừa, chụp CT ổ bụng phát hiện dưới gan trái kích thước 71x113mm, u buồng trứng phải kích thước 42x58mm, nhân di căn phúc mạc.

àNhập viện Trung tâm Y học hạt nhân và Ung bướu, Bệnh viện Bạch Mai để đánh giá và điều trị tiếp

Khám lúc vào viện:

- Bệnh nhân tỉnh, Glasgow: 15 điểm

- Thể trạng trung bình, cao: 160cm, nặng: 65kg.

- Không sốt, không đau ngực, không khó thở

- Da niêm mạc nhợt nhiều

- Hạch ngoại vi không sờ thấy

- Mạch: 90 lần/phút; Huyết áp: 120 /70mmHg

- Tim đều, phổi rì rào phế nang rõ, không rales

- Khám bụng: vùng hạ sườn phải có khối u kích thước 10x6cm, cứng chắc, không di động.

- Không còn ra máu âm đạo

Cận lâm sàng:

-   Xét nghiệm máu:

 -          Vi sinh: HIV, HbsAg, HCVAb âm tính

-          Cộng hưởng từ sọ não: bình thường

-          Nội soi dạ dày, đại trực tràng: bình thường

-          Tế bào học cổ tử cung – âm đạo: không thấy tế bào ác tính

-          Chụp CT ngực: không phát hiện tổn thương bất thường

Hình ảnh 1: Hình ảnh cắt lớp vi tính lồng ngực: bình thường

CT bụng: Khối u dưới gan trái kích thước 71x113mm ranh giới không rõ, có tính chất ngấm thuốc không đồng nhất, nhiều nhân di căn phúc mạc kích thước 46x69mm, U buồng trứng phải kích thước 52x48mm, ranh giới rõ, bờ đều

Hình ảnh 2: Hình ảnh khối u buồng trứng phải, u dưới gan trái và nhân di căn phúc mạc

Bệnh nhân được hội chẩn hội đồng tiêu hoá – ung bướu chỉ định mổ nội soi cắt u buồng trứng phải, u dưới gan trái, và các nhân di căn

Giải phẫu bệnh: U tế bào hạt ở ngừơi lớn

Chẩn đoán xác định:Ung thư buồng trứng di căn phúc mạc đã phẫu thuật

Giai đoạn bệnh: pTxNxM1 – Giai đoạn IV

Giải phẫu bệnh: U tế bào hạt ở người lớn.

Hướng điều trị: Bệnh nhân được chỉ định điều trị hóa chất phác đồ Paclitaxel + Carboplatin.

oCarboplatin, AUC 6, truyền tĩnh mạch ngày 1

oPaclitaxel: 175mg/m2 da truyền tĩnh mạch ngày 1

Chu kỳ 21 ngày

Đánh giá sau điều trị 1 chu kỳ hóa chất

-   Lâm sàng: Bệnh nhân ổn định, không khó thở, không còn ra máu âm đạo, bệnh nhân tăng cân

-   Cận lâm sàng: tình trạng thiếu máu cải thiện        

Hướng điều trị: Hiện tại bệnh nhân sẽ tiếp tục điều trị hoá trị đủ 6 chu kỳ hoá trị.

Kết luận: U tế bào hạt ở người lớn ở buồng trứng tỉ lệ rất ít gặp trong số các thể mô bệnh học của ung thư buồng trứng, đặc trưng lâm sàng của loại mô bệnh học này là tình trạng rong kinh rong huyết kéo dài do tế bào hạt tăng tiết estrogen dẫn đến tăng sinh niêm mạc tử cung. Chính vì vậy, trên lâm sàng khi gặp trường hợp bệnh nhân xuất hiện ra máu âm đạo bất thường kéo dài chúng ta cũng cần lưu ý.

Nguồn: ungthubachmai.com.vn