Ca lâm sàng bệnh nhân ung thư phổi điều trị thành công

GS. TS. Mai Trọng Khoa, BSNT Nguyễn Thị Hoa Mai

Trung tâm Y học hạt nhân và Ung bướu, Bệnh viện Bạch Mai

Theo tổ chức ghi nhận ung thư thế giới (GLOBOCAN 2018), ung thư phổi là bệnh lý ác tính có tỷ lệ mắc và tỷ lệ chết cao nhất ở nam giới trên toàn thế giới.Tại Việt Nam, ung thư phổi là bệnh lý ác tính đứng thứ 2 sau ung thư gan về tỷ lệ mắc mới hàng năm và cũng là nguyên nhân thứ 2 gây tử vong ở nam giới với 16722 ca mắc mới/ năm và 14778 ca tử vong/ năm.

Ung thư phổi thường gặp ở nam giới có độ tuổi từ 60- 75 tuổi, những người có tiền sử hút thuốc nhiều năm, gia đình có người bị ung thư phổi, phơi nhiễm phóng xạ uranium, khí Radon, Amiăng, ô nhiễm không khí … Bệnh nhân bị ung thư phổi thường có các dấu hiệu lâm sàng như ho khan, ho dây máu, khó thở, đau tức ngực… Tuy nhiên các dấu hiệu này không đặc hiệu và có thể gặp trong một số bệnh lý lành tính khác. Khoảng 18% bệnh nhân được chẩn đoán ung thư phổi sống sau 5 năm. Tuy nhiên, ngày nay với nhiều tiến bộ trong sàng lọc, chẩn đoán cũng như điều trị đã kéo dài cũng như nâng cao chất lượng sống cho người bệnh đặc biệt là những bệnh nhân ở giai đoạn muộn

Điều trị ung thư phổi bao gồm các phương pháp: phẫu thuật, xạ trị, hóa trị, điều trị đích và liệu pháp miễn dịch. Dựa vào giai đoạn bệnh, kết quả mô bệnh học khối u, xét nghiệm đột biến gen ( Đột biến gen EGFR, ALK, ROS1, MET…) và thụ thể miễn dịch (PD-L1) để quyết định phương pháp điều trị cho người bệnh. Sau đây, chúng tôi trình bày một trường hợp bệnh nhân ung thư phổi giai đoạn muộn có đột biến gen EGFR dương tính được điều trị thành công với phương pháp điều trị nhắm trúng đích.

 Họ và tên: B.H.Đ., Nam, 76 tuổi.

Địa chỉ: Nam Định

Vào viện: Tháng 1, năm 2018

Lý do vào viện: Ho khan, tức ngực phải

Bệnh sử: Cách vào viện 1 tháng, Bệnh nhân ho nhiều, ho khan, không có máu, tức ngực phải nhẹ. Bệnh nhân đi khám, chụp cắt lớp vi tính lồng ngực phát hiện u phổi phải. Bệnh nhân nhập viện vào Trung tâm Y học hạt nhân và Ung bướu- Bệnh viện Bạch Mai chẩn đoán và điều trị

Tiền sử:

-          Bản thân: Khỏe mạnh, hút thuốc lào nhiều năm.

-          Gia đình: Không ai bị ung thư.

Khám khi vào viện:

-          BN tỉnh, không khó thở, đau tức ngực phải nhẹ

-          Thể trạng trung bình, cao:170 cm, nặng: 64 kg.

-   Da niêm mạc hồng, hạch ngoại vi không sờ thấy.

-          Nhịp tim đều: 72 chu kì/ phút, huyết áp: 130/70 mmHg.

-          Phổi không rale

Xét nghiệm:

-   Công thức máu trong giới hạn bình thường: Hồng cầu: 4,9 T/L; Bạch cầu: 6,8 G/L; Tiểu cầu: 206 G/L

-          Sinh hóa máu: Chức năng gan, thận trong giới hạn bình thường.

   Chất chỉ điểm khối u trong giới hạn bình thường: CEA: 5,44 ng/ ml; Cyfra 21-1: 3,43 ng/ml

Chụp cắt lớp vi tính lồng ngực trước lúc nhập viện cho thấy hình ảnh u thùy trên phổi phải kích thước 21x 22 mm , xâm lấn màng phổi

 

Hình 1: U thùy trên phổi phải, xâm lấn màng phổi (mũi tên đỏ)

Bệnh nhân được sinh thiết xuyên thành ngực u phổi phải dưới hướng dẫn của chụp cắt lớp vi tính. Kết quả giải phẫu bệnh: Ung thư biểu mô tuyến của phổi, Xét nghiệm đột gen EGFR dương tính tại exon 21.

Bệnh nhân được chụp PET/CT đánh giá giai đoạn trước điều trị (tháng 1/2018): U thùy trên phổi phải kích thước 21x 22 mm, xâm lấn màng phổi phải. tăng hấp thu F18-FDG, max SUV: 10,3. Hạch rốn phổi phải kích thước: 7x 10 mm, tăng hấp thu F18- FDG, max SUV: 4,3. Dịch màng phổi phải dày 2,1 cm.

 

  Hình 2: U thùy trên phổi phải, xâm lấn màng phổi phải (mũi tên đỏ)

Hình 3: Hạch rốn phổi phải. dịch màng phổi phải dày 2,1 cm(mũi tên đỏ)

Chẩn đoán xác định:

-          Ung thư phổi phải di căn hạch rốn phổi, màng phổi

-          Giai đoạn IVA: T3N1M1a

-    Giải phẫu bệnh: Ung thư biểu mô tuyến, đột biến gen EGFR dương tính tại exon 21.

Hướng điều trị: Bệnh nhân được điều trị đích với thuốc Erlotinib 150 mg, ngày uống 1 viên, uống hàng ngày

KẾT QUẢ ĐIỀU TRỊ

Sau 3 tháng điều trị, bệnh đáp ứng 1 phần

Lâm sàng:

- Bệnh nhân hết đau tức ngực phải, không ho

- Nổi mụn vùng mặt, viêm niêm mạc miệng mức độ nhẹ

Cận lâm sàng: Chất chỉ điểm khối u trong giới hạn bình thường

	T1/2018	T3/2018	T6/2018	T9/2018	T11//2018
CEA ng/ ml	5,44	4,45	4,57	4,3	3,63
Cyfra 21-1	3,53	2,88	3,45	2,18	2,2

 Hình ảnh chụp cắt lớp vi tính lồng ngực tháng 4/2018: Hình ảnh đám mờ thùy trên phổi phải, không ngấm thuốc, không thấy hạch trung thất, không có dịch màng phổi.

Hình 4: Hình ảnh đám mờ thùy trên phổi phải (mũi tên đỏ), không thấy hạch trung thất

 

Hình 5: Không có hạch trung thất , không có dịch khoang màng phổi phải.

BN được tiếp tục điều trị Erlotinb theo phác đồ. Hiện tại sau 16 tháng điều trị, bệnh ổn định. Lâm sàng bệnh nhân không ho, không đau tức ngực.

Nguồn: ungthubachmai.com.vn