GS.TS. Mai Trọng Khoa, Ths. BS. Nguyễn Thế Thu
Trung tâm Y học hạt nhân và Ung bướu bệnh viện Bạch Mai
Bệnh cảnh: Bệnh nhân Phan Thị H., nữ, 52 tuổi. Vào viện ngày 3/ 11/ 2015 với lý do phát hiện tổn thương nghi ngờ ung thư sau khi được tư vấn khám sàng lọc ung thư vú miễn phí theo chương trình Quỹ hỗ trợ bệnh nhân ung thư (Ngày mai tươi sáng) phối hợp với Trung tâm Y học hạt nhân và Ung bướu, Bệnh viện Bạch Mai cho phụ nữ trên 40 tuổi thư vú.
Bệnh sử: Trong quá trình bệnh nhân đến chăm sóc con gái sau sinh cháu tại Khoa Sản - Bệnh viện Bạch Mai, bệnh nhân nhận được thông tin có chương trình khám tư vấn sàng lọc miễn phí bệnh ung thư vú cho phụ nữ trên 40 tuổi do Quỹ ngày mai tươi sáng phát động tại Trung tâm Y học hạt nhân và Ung bướu. Bệnh nhân đã đến và được khám, siêu âm, chụp vú hai bên miễn phí, qua đó phát hiện một khối u kích thước 1,2 cm ở ¼ dưới trong vú trái sát thành ngực và nghi ngờ có độ ác tính cao. Sau đó bệnh nhân được chọc hút tổ chức khối u làm xét nghiệm tế bào học, nhưng kết quả là tổ chức lành tính. Do không phù hợp với tổn thương trên lâm sàng và X quang tuyến vú, nên bệnh nhân được nhập viện để làm thêm các xét nghiệm khác nhằm chẩn đoán xác định bệnh.
Hình 1. Hình ảnh chụp X Quang tuyến vú hai bên: tổn thương u vú kích thước 1,2 cm vú trái sát thành ngực
Sau khi vào viện chúng tôi đã làm xét nghiệm cơ bản: công thức máu, sinh hóa máu, chất chỉ điểm khối u, sinh hóa, huyết học, vi sinh, điện tim, X quang tim phổi...: các xét nghiệm cho thấy không có gì bất thường. Bệnh nhân được sinh thiết kim khối u vú trái và kết quả là tổ chức lành tính.
Do không phù hợp với tổn thương trên lâm sàng và X quang vú nên bệnh nhân được phẫu thuật lấy rộng tổ chức khối u, tổn thương khối u trong phẫu thuật đã dính 1 phần vào thành ngực phía dưới và kết quả mô bệnh học là ung thư biểu mô thể ống xâm nhập độ 2, ER (+ 60%), PR (+ 95%), Heu2/neu(+).
Bệnh nhân được chụp PET/CT để đánh giá giai đoạn cho thấy: chỉ có tăng hấp thu nhẹ 18F FDG tại chỗ phẫu thuật, không có tổn thương di căn hạch và di căn xa.
Hình 2. Hình ảnh PET/CT sau phẫu thuật lấy rộng u: tăng hấp thu nhẹ 18F FDG tại chỗ phẫu thuật, không có tổn thương di căn hạch và di căn xa
Bệnh nhân được chẩn đoán ung thư vú trái ở vị trí ¼ dưới trong giai đoạn T4bN0M0 có thụ thể nội tiết (ER, PR) dương tính.
Với giai đoạn này bệnh nhân được chỉ định tiếp tục phẫu thuật cắt tuyến vú trái và vét hạch nách triệt căn. Sau phẫu thuật bệnh nhân được xét nghiệm mô bệnh học cho thấy: không còn tổ chức ung thư, 15 hạch nách trái đều là hạch viêm.
Hiện tại bệnh nhân đã được điều trị hóa chất bổ trợ, tiếp sau đó sẽ được tia xạ bổ trợ vào thành ngực và điều trị nội tiết bổ trợ.
Tóm lại: Thông qua chương trình khám tư vấn sàng lọc ung thư vú miễn phí tại Trung tâm Y học hạt nhân và Ung bướu - Bệnh viện Bạch Mai đã phát hiện được khá nhiều phụ nữ bị ung thư vú, trong đó có bệnh nhân nữ 52 tuổi đã nêu ở trên. Bệnh nhân đã được phát hiện và chẩn đoán ung thư vú, khối u đã xâm lấn một ít vào thành ngực nhưng chưa có di căn xa và hạch vùng. Bệnh nhân cũng cảm thấy rất may mắn vì đã phát hiện kịp thời ở giai đoạn còn có thể chữa khỏi hoàn toàn được bệnh. Đây là một trường hợp bệnh nhân khó, việc chẩn đoán bệnh không chỉ dựa vào các xét nghiệm mà cần dựa vào kinh nghiệm của các bác sỹ chuyên ngành ung thư, để làm thêm các xét nghiệm, thủ thuật nhằm mục đích chẩn đoán đúng bệnh, tránh bỏ sót.
Qua đây chúng ta thấy vai trò quan trọng của công tác sàng lọc phát hiện sớm ung thư nói chung và ung thư vú nói riêng: sẽ giúp bệnh nhân phát hiện sớm ung thư ở giai đoạn còn có thể chữa khỏi hoàn toàn, giảm thời gian điều trị, giảm chi phí điều trị.