Sàng lọc phát hiện sớm bệnh ung thư vú tại Trung tâm Y học hạt nhân và Ung bướu bệnh viện Bạch Mai
GS. TS. Mai Trọng Khoa, TS.BS. Phạm Cẩm Phương, BSNT. Nguyễn Thị Hoa Mai
Trung tâm Y học hạt nhân và Ung bướu Bệnh viện Bạch Mai
Bệnh cảnh: Bệnh nhân Phạm Thị T., nữ 67 tuổi, nhập viện vào Trung tâm Y học hạt nhân và Ung bướu-Bệnh viện Bạch Mai ngày 24 tháng 11 năm 2015.
Lý do vào viện: Bệnh nhân được phát hiện có u vú trái qua chương trình tư vấn khám sàng lọc bệnh ung thư vú miễn phí, tổ chức tại Bệnh viện Bạch Mai. Chương trình được phối hợp với Quỹ hỗ trợ bệnh nhân ung thư: "Ngày mai tươi sáng" triển khai trong tháng 11 năm 2015.
Bệnh sử: Bệnh nhân tình cờ được người nhà thông báo có chương trình tư vấn, khám sàng lọc phát hiện sớm bệnh ung thư vú miễn phí tại Trung tâm Y học hạt nhân và Ung bướu Bệnh viện Bạch Mai, bệnh nhân nhờ cháu đăng ký qua mạng và đã được tham gia chương trình ngày 7 tháng 11 năm 2015. Tại đây, bệnh nhân đã được các bác sỹ khám và phát hiện thấy khối u vú trái ở vị trí ¼ trên ngoài, kích thước khoảng 0,5 cm, chắc, còn di động. Bệnh nhân được chụp X quang tuyến vú và siêu âm tuyến vú cho thấy có đám vi vôi hóa có tính chất ác tính. Bệnh nhân được nhập viện vào Trung tâm Y học hạt nhân và Ung bướu-Bệnh viện Bạch Mai để chẩn đoán xác định và điều trị tiếp.
Tiền sử:
- Bản thân: Áp xe vú trái cách đây 40 năm.
Tăng huyết áp đang điều trị Amlor 5mg uống ngày 1 viên.
- Gia đình: không có ai mắc bệnh ung thư vú.
Khám lúc vào viện:
- Bệnh nhân tỉnh, tiếp xúc tốt
- Thể trạng béo, chiều cao 159 cm; cân nặng 60 kg
- Mạch: 72 chu kì/ phút, Huyết áp: 110/70 mmHg.
- Da niêm mạc hồng
- Hạch ngoại vi không sờ thấy.
- Nhịp tim đều, tần số 72 lần/phút, không thấy tiếng bệnh lý.
- Phổi 2 bên rì rào phế nang rõ, không rales.
- Bụng mềm, gan lách không sờ thấy.
- Khám vú: Vú phải bình thường. Vú trái cân đối, vị trí 3 giờ có khối u kích thước 0,5 cm, chắc, còn di động so với thành ngực. Da vùng khối u không biến đổi.
- Không sờ thấy hạch nách trái.
Xét nghiệm cơ bản lúc vào viện:
Xét nghiệm công thức máu (trong giới hạn bình thường).
Hồng cầu: 4,94 T/l; Hb: 147 g/l; Bạch cầu: 7,68 G/l; BC trung tính: 52 %; Tiểu cầu: 235 G/l
Xét nghiệm sinh hóa máu:
Chức năng gan, thận trong giới hạn bình thường:
Chất chỉ điểm ung thư (trong giới hạn bình thường): CEA: 0,97 ng/ml; CA15-3: 5,49 U/ml
Đông máu cơ bản: bình thường
Xét nghiệm vi sinh: Hbs Ag (-), HIV (-)
Xét nghiệm nước tiểu: bình thường
Trên phim chụp X- quang tuyến vú (mammography) cho thấy: vị trí ¼ trên ngoài vú trái có đám vi vôi hóa có tính chất ác tính (BIRADS 5). Vôi hóa lành tính vú phải.
Hình 1. Hình ảnh vi vôi hóa vị trí ¼ trên ngoài vú trái (vòng tròn đỏ)trên phim chụp X quang tuyến vú
Siêu âm tuyến vú: ¼ trên trong vú trái có khối tăng âm kích thước khoảng 2 cm, bên trong có nốt vôi hóa.
Bệnh nhân được tiến hành sinh thiết u vú trái dưới hướng dẫn của X-quang tuyến vú, kết quả mô bệnh học là: ung thư biểu mô thể nội ống, ER (+), PR (+), Heu-2/neu (+).
Chúng tôi đã tiến hành chụp PET/ CT đánh giá giai đoạn trước điều trị kết quả cho thấy hình ảnh khối u vú trái vị trí ¼ trên ngoài tăng hấp thu 18F- FDG, không phát hiện thấy các tổn thương di căn tại cơ quan khác.
Hình 2. Hình ảnh tổ chức u tăng hấp thu 18F- FDG vị trí ¼ vú trái trên ngoài (mũi tên đỏ)
KẾT LUẬN:
Bệnh nhân nữ, 67 tuổi, qua chương trình tư vấn khám sàng lọc phát hiện sớm bệnh ung thư vú miễn phí tại Trung tâm Y học hạt nhân và Ung bướu, Bệnh viện Bạch Mai phối hợp với Quĩ Ngày mai tươi sáng đã được phát hiện được bệnh ung thư vú trái giai đoạn sớm T1N0M0. Mô bệnh học: ung thư biểu mô thể nội ống.
Sau khi được tư vấn kế hoạch điều trị, bệnh nhân từ chối phẫu thuật bảo tồn tuyến vú do vậy đã được tiến hành phẫu thuật cắt toàn bộ tuyến vú trái, vét hạch nách trái. Hướng điều trị tiếp theo sẽ được bổ sung liệu pháp hóa chất và nội tiết bổ trợ sau mổ, tiên lượng bệnh rất tốt, có thể điều trị khỏi bệnh hoàn toàn.
Đây là một trong 5 trường hợp bệnh nhân ung thư vú được phát hiện sớm, thông qua chương trình tư vấn khám sàng lọc ung thư vú miễn phí được tổ chức tại Bệnh viện Bạch Mai. Nhờ chương trình này mà 5 bệnh nhân ung thư vú đã được phát hiện sớm bệnh, và chữa khỏi hoàn toàn bệnh. Một số bệnh nhân khác mắc các bệnh lý lành tính tại vú cũng được tư vấn và chữa khỏi bệnh.
Thông qua chương trình này chúng tôi cũng mong muốn các phụ nữ trên 40 tuổi hằng năm nên đi khám sàng lọc bệnh ung thư vú, đặc biệt là những đối tượng nguy cơ cao: béo phì, trong gia đình có bà, mẹ, dì, chị em gái… mắc bệnh ung thư vú, phụ nữ không lập gia đình, không sinh con, không cho con bú… Hàng tháng, sau khi sạch kinh, các chị em nên tự sờ hai tuyến vú của mình, nếu thấy có bất kỳ dấu hiệu gì bất thường thì cần đến cơ sở y tế chuyên khoa để khám bệnh. Bệnh ung thư vú là bệnh hoàn toàn có thể chữa khỏi được, nếu được phát hiện ở giai đoạn sớm.